Nghi vấn quanh gói thầu 307 triệu USD của TP HCM

Gói thầu có giá trị lớn nhất (307 triệu USD) trong toàn dự án với tổng mức đầu tư 524 triệu USD, thời gian thực hiện 2015-2020. Trong đó, vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) là hơn 278 triệu USD, còn lại lấy từ ngân sách thành phố. Hiện, gói thầu này chưa được triển khai vì có nhiều vấn đề “lùm xùm” chưa được giải quyết.

Để chọn nhà thầu thực hiện hạng mục XL-02, tháng 3/2017, Ban quản lý Đầu tư dự án vệ sinh môi trường TP HCM (đại diện chủ đầu tư) chọn 7 hồ sơ đạt yêu cầu. Quá trình xét tuyển đấu thầu chỉ còn 5 liên danh đạt tiêu chuẩn tham gia dự thầu là: Samsung (Hàn Quốc) – Kolon (Hàn Quốc) – TSK (Nhật Bản); Wabag (Ấn Độ) – WTE (Đức); OTV (Pháp) – Dealim (Hàn Quốc); Acciona (Tây Ban Nha) – Vinci (Pháp) – JFE (Nhật Bản); Dregremont (Hàn Quốc) – Posco (Pháp).

Sau hai năm xem xét, ngày 7/3 năm nay, Liên danh Acciona – Vincy (liên danh giữa Tây Ban Nha và Pháp) được duyệt trúng thầu, dù giá cao hơn 14,7 triệu USD so với nhà thầu có giá thấp nhất là Liên danh Samsung – Kolon – TSK. Một ngày sau, hợp đồng được ký kết.

Không chấp nhận kết quả này, từ giữa tháng 3 đến tháng 5, Liên danh Samsung – Kolon – TSK đã 3 lần gửi kiến nghị đến Bộ Công an và nhiều cơ quan khác, cho rằng có dấu hiệu không minh bạch khi tổ chức đấu thầu, như: đơn vị này bỏ giá thấp nhưng không được chọn; WB không đúng khi xác định một công ty trong liên danh “có cổ phần trong đơn vị tư vấn” dẫn đến “xung đột lợi ích”…

Ngoài ra, một liên danh khác là Suez – Posco cũng kiến nghị Chính phủ vì cho rằng hồ sơ dự thầu của họ không được đánh giá khách quan dựa trên các yếu tố kỹ thuật, kinh tế.

Thi công tuyến cống ngầm lớn nhất TP HCM – một trong các hạng mục thuộc dự án Ảnh:

Trong công văn khẩn gửi Thủ tướng mới đây, UBND TP HCM khẳng định việc lựa chọn Liên danh Acciona – Vinci là đúng quy trình, đồng thời bác bỏ ý kiến của hai liên danh trên vì “không có cơ sở”. 

Thành phố dẫn chứng, ông Ousmane Dione (Giám đốc WB tại Việt Nam) khi làm việc với TP HCM đã xác định “gói thầu XL-02 rất lớn, quan trọng, đấu thầu phức tạp và rất khó khăn nên từng bước đấu thầu thành phố đều tuân thủ đúng hướng dẫn của WB”. Kết quả từng bước đấu thầu cũng được các chuyên gia cao cấp nhất, luật sư của WB xem xét và đảm bảo tính công khai, minh bạch và công bằng.

WB cũng cho rằng, các khiếu kiện của Liên danh Samsung – Kolon – TSK và Liên danh Suez – Posco về đơn vị trúng thầu là không có cơ sở. Những vấn đề về liên danh Acciona – Vincy đã được cơ quan này xem xét kỹ trong quá trình sơ tuyển và đánh giá đấu thầu. “Vì vậy, WB sẽ không thay đổi các quyết định đồng thời sẽ tiếp tục phối hợp cùng TP HCM, các cơ quan chức năng của Chính phủ Việt Nam (kể cả ở cấp cao nhất) xem xét xử lý khiếu kiện”, công văn của TP HCM nêu.

WB cũng đề nghị xử lý khiếu kiện song song, tách biệt, với việc thực hiện hợp đồng để không làm ảnh hưởng tiến độ dự án, bởi hợp đồng đã ký từ đầu tháng 3 nhưng đến nay vẫn chưa triển khai vì khiếu kiện này. WB cảnh báo sẽ có rủi ro lớn nếu tiếp tục chậm thi công, kể cả việc WB xem xét tạm dừng việc gia hạn dự án, hoặc có thể dẫn đến các kiện tụng từ đơn vị trúng thầu là Liên danh Acciona – Vinci.

Về lý do loại liên danh Samsung – Kolon – TSK, WB cho biết đơn vị này đã vi phạm quy định đấu thầu khi nắm trên 5% cổ phần của đơn vị tư vấn đấu thầu. Nhận định này cũng được Ban quản lý đầu tư dự án vệ sinh môi trường TP HCM đồng tình.

Trong khi đó, Cục An ninh kinh tế (Bộ Công an) nhận định, việc lựa chọn Liên danh Acciona – Vinci chưa thật sự thuyết phục, “có nguy cơ làm cho nhà nước mất hàng trăm tỷ đồng” do chênh lệch giá trị hợp đồng giữa hai nhà thầu. Theo đó, Cục An ninh kinh tế đề nghị UBND TP HCM xem xét lại kết quả lựa chọn nhà thầu gói XL-02, đồng thời báo cáo Thủ tướng về kết luận của WB liên quan nội dung “xung đột lợi ích” để Thủ tướng chỉ đạo các đơn vị chức năng làm rõ.

Phó chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan cho biết, tuần sau, thành phố sẽ làm việc với Bộ Công an, Cục Quản lý Đấu thầu và Ngân hàng Quốc tế (WB) để giải quyết các vấn đề liên quan gói thầu.

Dự án sẽ xử lý nguồn nước thải sinh hoạt trong lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè và quận 2 trước khi thải ra môi trường. Về lâu dài, dự án được cho sẽ khôi phục và bảo tồn hệ sinh thái sông Sài Gòn và lưu vực hạ lưu sông Đồng Nai; cải tạo, chỉnh trang đô thị, thúc đẩy phát triển du lịch, sản xuất, kinh tế cho thành phố.

Dự án khổng lồ này gồm nhiều hợp phần như tuyến cống bao dẫn nước thải từ giếng Bờ Đông đến nhà máy xử lý nước thải Nhiêu Lộc – Thị Nghè tại quận 2 (8 km); nhà máy xử lý nước thải Nhiêu Lộc – Thị Nghè công suất 480.000 m3/ngày; mạng lưới cống thoát nước cấp 2, cấp 3 và hệ thống đấu nối hộ gia đình tại quận 2 (lưu vực Thảo Điền, Lưu vực Nam Thảo Điền, Lưu vực Bình Trưng Đông, Bình Trưng Tây); Tư vấn Giám sát thi công và nâng cao công tác quản lý vệ sinh môi trường và triển khai dự án.

Trung Sơn